Top 7 Ngành nghề bị ảnh hưởng mạnh bởi trí tuệ nhân tạo (AI)

Công nghệ AI đang thay đổi mạnh mẽ thị trường lao động toàn cầu. Bạn có đang lo lắng về công việc của mình? Cùng CentriX tìm hiểu ngay những ngành nghề bị ảnh hưởng và dễ bị AI thay thế và giải pháp để thích nghi hiệu quả trong bài viết này!

Sự phát triển vượt bậc của trí tuệ nhân tạo và tác động đến thị trường lao động

Trí tuệ nhân tạo (AI) không còn là khái niệm xa vời mà đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống hiện đại. Với khả năng tự động hóa, học máy và xử lý dữ liệu nhanh chóng, AI đang thay đổi cách chúng ta làm việc, giao tiếp và vận hành xã hội. Trong lĩnh vực lao động, AI mang đến nhiều lợi ích như tăng năng suất, giảm chi phí và tối ưu hóa quy trình làm việc. Tuy nhiên, mặt trái của sự phát triển này là nguy cơ mất việc làm ở nhiều ngành nghề.

Theo báo cáo của McKinsey năm 2023, hơn 375 triệu lao động trên toàn cầu có thể cần phải thay đổi công việc do ảnh hưởng của tự động hóa vào năm 2030. Sự thay đổi này đặc biệt rõ rệt trong các ngành nghề lặp đi lặp lại, nơi máy móc và thuật toán có thể dễ dàng thay thế sức lao động con người. Từ dây chuyền sản xuất công nghiệp cho đến dịch vụ khách hàng và vận tải, tác động của AI là không thể phủ nhận.

Các ngành nghề bị ảnh hưởng nặng nề bởi trí tuệ nhân tạo

1. Ngành sản xuất và lao động chân tay

Ngành sản xuất là lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ AI và tự động hóa. Với sự xuất hiện của robot công nghiệp và các hệ thống thông minh, nhiều công việc trước đây đòi hỏi lao động tay chân nay đã được thực hiện hoàn toàn bởi máy móc.

Các nhà máy hiện đại sử dụng công nghệ AI để tối ưu hóa quy trình sản xuất, từ lắp ráp, kiểm tra chất lượng đến vận hành dây chuyền. Tesla, ví dụ điển hình, đã áp dụng hàng ngàn robot tự động để thực hiện các nhiệm vụ như hàn, sơn, và lắp ráp linh kiện xe điện. Điều này giúp công ty không chỉ giảm chi phí mà còn cải thiện đáng kể tốc độ và chất lượng sản phẩm.

Theo báo cáo từ McKinsey, 49% công việc trong ngành sản xuất có thể được tự động hóa hoàn toàn trong 10 năm tới. Đối với các công việc yêu cầu sự khéo léo như lắp ráp linh kiện điện tử hoặc kiểm tra chất lượng sản phẩm, các robot hiện đại đã chứng minh rằng chúng có thể làm tốt hơn con người nhờ vào công nghệ cảm biến và thuật toán học máy.

2. Ngành dịch vụ khách hàng

Ngành dịch vụ khách hàng cũng đang trải qua sự thay đổi lớn khi việc sử dụng AI ngày càng phổ biến. Chatbot và trợ lý ảo không chỉ trả lời các câu hỏi cơ bản mà còn hỗ trợ giao dịch, giải quyết vấn đề, và thậm chí tư vấn sản phẩm cho khách hàng.

Các hệ thống AI như ChatGPT, Siri, và Alexa có khả năng hiểu ngôn ngữ tự nhiên, học hỏi từ dữ liệu lịch sử và cải thiện chất lượng phản hồi theo thời gian. Theo dự đoán từ Gartner, đến năm 2030, hơn 70% các cuộc trò chuyện với khách hàng sẽ được xử lý hoàn toàn bởi AI. Điều này đồng nghĩa với việc các công việc như nhân viên tổng đài, hỗ trợ trực tuyến, và nhân viên bán hàng qua điện thoại có nguy cơ bị thay thế.

Ngân hàng HSBC là một ví dụ điển hình khi đã áp dụng chatbot để hỗ trợ khách hàng 24/7. Hệ thống này không chỉ giúp giảm thiểu chi phí nhân sự mà còn nâng cao trải nghiệm người dùng bằng cách cung cấp thông tin nhanh chóng và chính xác.

3. Ngành vận tải và logistics

Công nghệ tự lái là một trong những tiến bộ lớn nhất mà AI mang lại cho ngành vận tải. Từ xe tải, taxi đến máy bay, AI đang thay thế vai trò của con người trong việc điều khiển phương tiện. Điều này không chỉ giúp giảm chi phí mà còn tăng cường độ an toàn và tối ưu hóa hiệu suất, là một trong những nguyên nhân khiến ngành nghề bị ảnh hưởng bởi AI

Waymo, công ty con của Alphabet, đã thử nghiệm thành công xe tự lái và hiện triển khai dịch vụ tại một số thành phố lớn ở Mỹ. Tại Trung Quốc, các dịch vụ taxi không người lái (robotaxi) đang dần trở nên phổ biến, đặc biệt tại các thành phố như Bắc Kinh. Những phương tiện này được trang bị các cảm biến tiên tiến và hệ thống học máy, cho phép chúng điều hướng giao thông phức tạp mà không cần sự can thiệp của con người.

Theo dự báo từ UBS, 30% phương tiện giao thông trên toàn cầu có thể không còn cần tài xế vào năm 2035. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra một thách thức lớn đối với hàng triệu lao động trong ngành vận tải.

Xem thêm: Tác động của Nhân Viên Ảo đến Thị trường Lao động

4. Ngành sáng tạo và nghệ thuật

AI không chỉ thay thế các công việc lặp đi lặp lại mà còn xâm nhập vào lĩnh vực sáng tạo. Các công cụ như DALL·E (tạo hình ảnh từ mô tả văn bản) và ChatGPT (viết nội dung tự động) đang thay đổi cách con người tạo ra nghệ thuật và nội dung.

AI có thể viết bài, sáng tác nhạc, thiết kế đồ họa và thậm chí sản xuất phim ngắn. Điều này làm dấy lên mối lo ngại rằng các nhà văn, biên tập viên và nhà thiết kế đồ họa có thể là ngành nghề bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, AI hiện tại vẫn còn hạn chế trong việc tạo ra nội dung mang tính cá nhân hóa cao, đòi hỏi cảm xúc và phong cách độc đáo của con người.

5. Ngành tài chính và kế toán

Ngành tài chính là một trong những lĩnh vực ứng dụng AI sớm nhất nhờ vào khả năng phân tích dữ liệu và dự đoán xu hướng. Các công ty tài chính hiện nay sử dụng AI để phát hiện gian lận, phân tích rủi ro tín dụng và quản lý tài sản.

PwC ước tính rằng, 30% công việc kế toán và tài chính có thể được tự động hóa hoàn toàn trong vòng 10 năm tới. Các công cụ AI không chỉ nhanh chóng mà còn giảm thiểu lỗi so với lao động con người. Tuy nhiên, các chuyên gia tài chính vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc đưa ra các quyết định chiến lược và đạo đức.

Các ngành nghề ít bị ảnh hưởng bởi AI

1. Ngành giáo dục và chăm sóc y tế

Các công việc yêu cầu sự tương tác xã hội và đồng cảm như giáo dục và chăm sóc y tế ít bị ảnh hưởng bởi việc sử dụng AI. Giáo viên và y tá không chỉ cung cấp kiến thức hay dịch vụ mà còn đóng vai trò hỗ trợ tâm lý và kết nối con người.

Ví dụ, việc chăm sóc bệnh nhân hoặc dạy học đòi hỏi khả năng lắng nghe, động viên và xử lý tình huống linh hoạt, điều mà AI chưa thể làm được.

2. Ngành công nghệ liên quan đến phát triển AI

Ngành công nghệ, đặc biệt là các lĩnh vực liên quan đến phát triển AI, đang trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Các chuyên gia như lập trình viên, nhà khoa học dữ liệu, và chuyên gia bảo mật mạng không chỉ có cơ hội việc làm cao mà còn là những người định hình tương lai của AI.

Làm thế nào để thích nghi với sự phát triển của AI?

1. Học hỏi và nâng cao kỹ năng

• Tìm hiểu các kỹ năng mới như lập trình, phân tích dữ liệu và tư duy sáng tạo.
• Tham gia các khóa học miễn phí từ các nền tảng uy tín như Coursera, edX, hoặc Google AI.

2. Đón đầu xu hướng công nghệ

• Sử dụng AI như một công cụ hỗ trợ thay vì xem nó là mối đe dọa. Ví dụ: Các công cụ như Zapier giúp tự động hóa công việc hành chính.

3. Vai trò của chính phủ và doanh nghiệp

• Chính phủ cần triển khai các chương trình đào tạo và tái đào tạo cho người lao động.
• Doanh nghiệp nên đầu tư vào giáo dục nhân lực thay vì chỉ tập trung vào công nghệ.

Tầm quan trọng của cân bằng giữa việc sử dụng AI và con người

AI không phải là kẻ thù, mà là một công cụ hỗ trợ mạnh mẽ nếu được sử dụng đúng cách.

1. Đạo đức trong việc sử dụng AI

• Cần có chính sách minh bạch và quy định nghiêm ngặt để tránh lạm dụng AI.

2. Cơ hội phát triển bền vững

• Hợp tác giữa con người và AI không chỉ tạo ra giá trị kinh tế mà còn giúp phát triển xã hội một cách bền vững.

Kết luận

Trí tuệ nhân tạo đang thay đổi diện mạo thị trường lao động một cách nhanh chóng. Thay vì lo lắng ngành nghề bị ảnh hưởng, chúng ta cần chủ động học hỏi và thích nghi để sử dụng AI như một công cụ hỗ trợ. Hãy nắm bắt cơ hội và chuẩn bị cho tương lai ngay từ bây giờ!

Xem thêm: Lợi ích của sự Hợp tác giữa AFP và Mistral AI