Tính năng tạo ảnh Ghibli của ChatGPT gây Tranh cãi: Bùng nổ sáng tạo hay Đạo văn?

Tính năng tạo ảnh Ghibli bằng ChatGPT khiến cộng đồng mạng phát cuồng, nhưng cũng kéo theo tranh cãi bản quyền và đạo đức AI. Cùng CentriX tìm hiểu thực hư và hướng xử lý từ OpenAI.

Trong thời gian gần đây, một trong những tính năng thu hút sự chú ý lớn nhất trên nền tảng ChatGPT chính là khả năng tạo ảnh theo phong cách hoạt hình Ghibli – một biểu tượng điện ảnh Nhật Bản. Với việc chỉ cần tải lên một bức ảnh chân dung hoặc khung cảnh đời thường, người dùng có thể yêu cầu ChatGPT biến đổi nó thành tranh vẽ theo phong cách mộng mơ và huyền ảo đặc trưng của Studio Ghibli.

Tính năng này không chỉ giúp người dùng phổ thông tiếp cận với công nghệ tạo hình ảnh đỉnh cao mà còn làm dấy lên làn sóng tranh cãi về bản quyền, đạo đức AI và tương lai của nghệ thuật sáng tạo trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo.

ChatGPT nâng cấp mạnh mẽ với GPT-4o: Cú nhảy vọt về khả năng tạo ảnh

Với mô hình GPT-4o được ra mắt gần đây, OpenAI đã mang đến cho ChatGPT khả năng xử lý đa phương thức vượt trội – bao gồm cả văn bản, hình ảnh và âm thanh. Người dùng giờ đây có thể:

• Gửi hình ảnh lên và yêu cầu ChatGPT phân tích, chỉnh sửa
• Tạo ảnh mới từ mô tả bằng ngôn ngữ tự nhiên
• Biến ảnh thật thành các phiên bản tranh vẽ với nhiều phong cách, trong đó nổi bật nhất là phong cách Ghibli

Không cần sử dụng công cụ chuyên nghiệp như Photoshop hay Procreate, người dùng chỉ cần một câu lệnh đơn giản như “Hãy biến bức ảnh này thành tranh Ghibli với khung cảnh hoàng hôn lãng mạn” – và trong vài giây, ChatGPT sẽ trả về hình ảnh ấn tượng.

📈 Đây được xem là bước tiến mới trong việc dân chủ hóa công cụ sáng tạo, khi mọi người đều có thể trở thành nghệ sĩ mà không cần kỹ năng chuyên môn.

Phong cách Ghibli: Vì sao lại được yêu thích đến vậy?

Phong cách hoạt hình của Studio Ghibli được nhận diện qua:

• Màu sắc ấm áp, mộng mơ
• Ánh sáng tự nhiên, nhẹ nhàng
• Đường nét mềm mại, chi tiết
• Cảm xúc nhân văn, gần gũi

Nhiều người từng lớn lên cùng My Neighbor Totoro, Spirited Away hay Howl’s Moving Castle đều thừa nhận rằng Ghibli không chỉ là hoạt hình – đó là một phần ký ức tuổi thơ.

Vì vậy, khi ChatGPT cho phép biến ảnh chân dung thành tranh Ghibli, người dùng như được sống lại thời thơ bé. Không chỉ chia sẻ trên mạng xã hội, nhiều người còn in ảnh để làm kỷ niệm, quà tặng, hoặc dùng làm hình đại diện độc đáo.

Lượt người dùng tăng đột biến khiến máy chủ ChatGPT “quá tải”

1 triệu người dùng mới mỗi giờ – Con số chưa từng có

Chỉ trong vòng một tuần sau khi mở quyền tạo ảnh cho người dùng phổ thông, OpenAI ghi nhận:

• Lượng người dùng mới tăng 11%
• Lượt tải app tăng 5%
• Có thời điểm, trung bình mỗi giờ có 1 triệu người dùng mới

CEO Sam Altman cho biết:

“Khi ChatGPT lần đầu ra mắt năm 2022, phải mất 5 ngày để đạt được 1 triệu người dùng. Nhưng giờ, chỉ cần vài tiếng đồng hồ.”

Điều này cho thấy sức hút khủng khiếp của tính năng tạo ảnh Ghibli, vượt xa kỳ vọng ban đầu.

Giới hạn tạm thời: 1 ảnh/ngày cho tài khoản miễn phí

Vì lượng người dùng tăng quá nhanh, hệ thống ChatGPT liên tục rơi vào tình trạng:

• Quá tải máy chủ
• Phản hồi chậm
• Một số yêu cầu bị từ chối dù không vi phạm chính sách

Để khắc phục, OpenAI đã áp dụng giới hạn:

• Tài khoản miễn phí: Chỉ tạo được 1–3 ảnh/ngày
• Tài khoản Plus/Pro: Ưu tiên xử lý nhưng vẫn có thể bị trễ
• Một số tính năng chỉ mở dần theo từng khu vực

Sam Altman ví von tình trạng này là:

“GPU của chúng tôi chảy ra nước rồi.”

Tranh cãi nổ ra: Ghibli hóa – Nghệ thuật hay đạo văn?

Tính năng “Ghibli hóa ảnh” trên ChatGPT tuy mang lại cảm xúc mạnh mẽ cho người dùng, nhưng cũng mở ra một cuộc tranh luận lớn trong cộng đồng nghệ thuật và công nghệ. Câu hỏi được đặt ra là: Liệu đây có phải là một bước tiến sáng tạo, hay chỉ đơn thuần là sự sao chép phong cách nghệ thuật tinh vi?

Hayao Miyazaki: “Tôi cảm thấy bị xúc phạm”

Trở lại năm 2016, đạo diễn lừng danh Hayao Miyazaki – “cha đẻ” của Studio Ghibli – từng được xem một video do AI tạo ra mô phỏng cách di chuyển của một sinh vật dị dạng. Phản ứng của ông lúc đó rất dữ dội:

“Tôi cảm thấy điều này là một sự xúc phạm đến chính sự sống.”

Dù tuyên bố này không nhắm trực tiếp đến ChatGPT hay bất kỳ mô hình AI nào sau này, nhưng nhiều người cho rằng nó thể hiện rõ quan điểm của ông: nghệ thuật được tạo ra bằng máy móc, đặc biệt là AI không có cảm xúc, là thứ đi ngược lại tinh thần nhân văn mà Studio Ghibli luôn đề cao.

Phong cách nghệ thuật có được pháp luật bảo vệ?

Vấn đề pháp lý xung quanh việc AI học và mô phỏng phong cách Ghibli hiện vẫn nằm trong “vùng xám”. Theo luật bản quyền tại Mỹ và nhiều quốc gia khác, chỉ có tác phẩm cụ thể mới được bảo vệ, còn phong cách thì không.

Luật sư Evan Brown chia sẻ với Reuters:

“Luật bản quyền không bảo vệ phong cách. Do đó, một AI vẽ theo phong cách Ghibli, nhưng không sao chép trực tiếp hình ảnh từ các phim Ghibli, thì về lý thuyết là không vi phạm.”

Điều này đã khiến nhiều người lo ngại: nếu phong cách không được bảo vệ, liệu một ngày nào đó AI có thể mô phỏng bất kỳ nghệ sĩ nào và thương mại hóa sản phẩm đó mà không cần xin phép?

Xem thêm: Trung Quốc sử dụng AI vào trong Đời sống

OpenAI phản hồi: “Không sao chép nghệ sĩ còn sống”

Đại diện OpenAI trả lời TechCrunch rằng:

“Chúng tôi không cố gắng sao chép phong cách của các nghệ sĩ còn sống, nhưng có thể học từ phong cách của các studio và trường phái nghệ thuật.”

Tuy nhiên, tuyên bố này vẫn bị chỉ trích là thiếu minh bạch và né tránh. Bởi Studio Ghibli hiện vẫn hoạt động, Hayao Miyazaki vẫn còn sống, và phong cách Ghibli là sản phẩm kết tinh của ông.

Vậy ranh giới giữa “lấy cảm hứng” và “sao chép” sẽ nằm ở đâu? Khi ChatGPT có thể biến ảnh thật thành bức tranh “đậm chất Ghibli” chỉ với vài dòng mô tả, rất khó để phân định liệu đó là sáng tạo mới hay “đạo văn” nghệ thuật.

Sự bùng nổ của AI tạo ảnh – Lợi ích đi kèm rủi ro

Tính năng đột phá: Chỉnh ảnh, ghép ảnh, sáng tạo từ không

Tính năng “Images in ChatGPT” không chỉ tạo tranh Ghibli. Người dùng còn có thể:

• Chuyển đổi phong cách ảnh (từ ảnh thực sang tranh màu nước, 3D, pixel art…)
• Ghép các vật thể từ nhiều ảnh vào cùng một khung hình
• Loại bỏ vật thể hoặc thay nền chỉ bằng lệnh văn bản

Ví dụ: Phóng viên Kevin Roose (New York Times) đã thử ghép nội thất từ 3 ảnh khác nhau vào một ảnh căn phòng trống. Kết quả: hình ảnh cuối cùng chân thực đến khó tin.

📌 Xem bài viết gốc tại: NYTimes: I Built a Room with ChatGPT

Mặt trái: Biên lai giả, ảnh giả mạo danh tính

Một trong những cảnh báo đáng lo ngại đến từ TechCrunch:

“Tính năng tạo ảnh của ChatGPT có thể bị lợi dụng để tạo hóa đơn, biên lai hoặc giấy tờ giả với độ tin cậy cao.”

Các trường hợp lạm dụng có thể bao gồm:

• Lừa đảo thương mại điện tử
• Làm giả chứng từ tài chính
• Giả mạo giấy tờ pháp lý để đăng ký tài khoản ngân hàng

Nếu không kiểm soát chặt chẽ, AI có thể bị biến thành công cụ hỗ trợ tội phạm số.

ChatGPT nên làm gì để giữ chân người dùng mà vẫn đảm bảo đạo đức?

Cần rạch ròi giữa “cảm hứng” và “sao chép”

OpenAI cần xây dựng các tiêu chuẩn rõ ràng như:

• Không huấn luyện AI bằng dữ liệu có bản quyền nếu chưa xin phép
• Tạo cơ chế cho nghệ sĩ yêu cầu loại bỏ tác phẩm của họ khỏi dữ liệu huấn luyện (opt-out)
• Minh bạch cách thức AI học phong cách hình ảnh

Ngoài ra, hệ thống cũng cần khả năng phát hiện và cảnh báo nội dung vi phạm bản quyền ngay từ khâu đầu ra.

Minh bạch và có trách nhiệm với cộng đồng sáng tạo

• Công bố danh sách nguồn dữ liệu huấn luyện
• Phối hợp với các studio và tổ chức nghệ thuật để đạt được thỏa thuận đôi bên cùng có lợi
• Giới hạn khả năng tạo ảnh nhạy cảm, giả mạo hoặc mang tính lừa đảo

Lời kết: Ghibli hóa ảnh – Khi AI chạm đến giấc mơ, liệu có chạm vào ranh giới?

Không thể phủ nhận rằng tính năng tạo ảnh Ghibli trong ChatGPT đã mở ra cánh cửa mới cho sáng tạo, cho phép bất kỳ ai cũng có thể tạo ra những tác phẩm đẹp mắt, cảm xúc và đậm chất nghệ thuật.

Tuy nhiên, sự tự do nào cũng đi kèm trách nhiệm. Người dùng cần hiểu rõ giới hạn của mình, còn các nhà phát triển như OpenAI cần minh bạch hơn, nghiêm khắc hơn để giữ cho AI luôn là công cụ phục vụ con người, chứ không thay thế hay làm lu mờ giá trị của con người.

Xem thêm: Hướng dẫn Dùng ChatGPT Tạo ảnh phong cách Ghibli