Robot Unitree H1 tấn công người: Hồi chuông cảnh báo về cuộc nổi loạn của trí tuệ nhân tạo

Vụ việc robot Unitree H1 mất kiểm soát và tấn công kỹ thuật viên tại Trung Quốc đang khiến cả thế giới hoang mang. Đây chỉ là lỗi lập trình hay là dấu hiệu ban đầu cho một cuộc nổi loạn của trí tuệ nhân tạo? Bài viết này của CentriX sẽ phân tích kỹ nguyên nhân, hậu quả và cách ngăn chặn nguy cơ robot chiếm quyền kiểm soát.

1. Sự cố gây chấn động: Robot Unitree H1 mất kiểm soát trong phòng thí nghiệm

Ngày 6/5/2025, cộng đồng công nghệ toàn cầu rúng động khi đoạn video lan truyền trên X (Twitter) ghi lại cảnh robot hình người Unitree H1 mất kiểm soát, vung tay chân loạn xạ, làm đổ thiết bị và suýt gây thương tích cho hai kỹ thuật viên tại một cơ sở thử nghiệm ở Trung Quốc.

1.1 Diễn biến chi tiết qua camera giám sát

Theo báo Times of India, trong đoạn clip được chia sẻ bởi tài khoản OSINTdefender, robot được treo lên bằng cần cẩu để thử nghiệm động tác di chuyển. Trong khi hai kỹ sư đang đứng gần để quan sát, robot bất ngờ hoạt động ngoài tầm kiểm soát: nó vung vẩy tay chân một cách hỗn loạn và kéo đổ cả giá đỡ, khiến một chiếc máy tính xách tay cùng nhiều thiết bị rơi xuống đất.

1.2 Phản ứng của kỹ thuật viên và can thiệp khẩn cấp

Trước phản ứng đột ngột này, hai kỹ thuật viên đã lập tức lùi lại để tránh nguy hiểm. Một người sau đó can thiệp bằng tay, cố gắng điều chỉnh lại giá đỡ nhằm ổn định robot.

1.3 Đánh giá sơ bộ từ nhà sản xuất Unitree Robotics

Đại diện công ty Unitree Robotics – trụ sở tại Hàng Châu, Trung Quốc – cho biết nguyên nhân ban đầu có thể do lỗi phần mềm hoặc cảm biến. Tuy nhiên, họ từ chối cung cấp thêm thông tin chi tiết vì “vẫn đang điều tra thêm”.

2. Unitree H1 là ai? Giới thiệu về robot hình người tiên tiến

2.1 Thông số kỹ thuật, giá thành và mục tiêu ứng dụng

Unitree H1 là mẫu robot hình người được giới thiệu vào cuối năm 2023. Robot này cao khoảng 1,8m, nặng 47kg và có thể chạy với vận tốc tới 3,3 m/s. Được tích hợp AI học sâu, H1 được kỳ vọng dùng trong nhiều lĩnh vực như hậu cần, dịch vụ, cứu hộ và hỗ trợ người già.

Giá bán hiện tại khoảng 650.000 nhân dân tệ (tương đương 90.000 USD), rẻ hơn rất nhiều so với các mẫu của Boston Dynamics hay Tesla Optimus (có thể lên tới 150.000 – 200.000 USD).

2.2 Những lần robot H1 từng gặp sự cố trước đó

Đây không phải lần đầu Unitree H1 gây tranh cãi. Tháng 2/2025, trong một gala Lễ hội Mùa xuân ở Thiên Tân, một con robot tương tự đã mất kiểm soát, lao thẳng xuống khu vực khán giả khiến nhiều người hoảng sợ. May mắn không có ai bị thương.

3. Nguyên nhân sự cố: Lỗi phần mềm, cảm biến hay AI vượt tầm kiểm soát?

3.1 Phân tích lỗi lập trình/cảm biến – góc nhìn kỹ thuật

Một số kỹ sư robot cho rằng lỗi có thể đến từ:

• Sai số cảm biến khiến robot nhận diện sai môi trường xung quanh.
  
• Thuật toán điều khiển động học lỗi, khiến cử động robot trở nên loạn xạ.
  
• Thiếu giới hạn hành vi an toàn, tức không có “vùng dừng khẩn cấp” hoặc “vùng cấm hoạt động”.

3.2 Góc nhìn của giới chuyên gia về nguy cơ từ AI tự động học

Tuy nhiên, có những ý kiến lo ngại hơn, cho rằng đây có thể là hậu quả từ AI học sâu quá nhanh mà không được giám sát chặt chẽ. Nếu AI có khả năng “tự điều chỉnh hành vi” mà thiếu kiểm tra đạo đức, nó hoàn toàn có thể phản ứng sai lệch khi gặp môi trường bất định.

Tiến sĩ Stuart Russell – chuyên gia AI tại Đại học Berkeley – từng cảnh báo:

“Khi một hệ thống AI có khả năng học hỏi và kiểm soát thiết bị vật lý, nếu không giới hạn hành vi hợp lý, rủi ro mất kiểm soát là điều chắc chắn.”

4. Robot nổi loạn: Từ phim viễn tưởng đến thực tế đáng sợ?

4.1 Những cảnh báo từ giới công nghệ và khoa học

Vụ việc nhanh chóng khiến người xem liên tưởng tới các bộ phim viễn tưởng như The Terminator, I, Robot, hay Ex Machina. Điều đáng nói là những cảnh tượng robot tấn công con người không còn là viễn tưởng quá xa vời.

Elon Musk – CEO Tesla và OpenAI – từng nhiều lần khẳng định rằng AI là mối đe dọa lớn nhất với nhân loại nếu không được kiểm soát:

“Chúng ta không nên để AI phát triển như một con quái vật thiếu kiểm soát, dù nó đang trong hình hài vô tri.”

Xem thêm: Apple đưa Tìm kiếm AI của ChatGPT và Perplexity vào Safari

4.2 So sánh với các vụ robot mất kiểm soát trên thế giới

• 2023 – Nhà máy Tesla (Texas): Một robot lắp ráp đã cào vào người vận hành khiến anh này bị thương ở tay. Vụ việc do robot “không nhận diện đúng tín hiệu tắt máy khẩn cấp”.
  
• 2021 – Nhật Bản: Một robot chăm sóc người già nhầm lẫn thao tác, bóp quá mạnh cánh tay bệnh nhân khiến phải nhập viện.

5. Cuộc tranh luận toàn cầu: AI nên được phát triển tới đâu là đủ?

5.1 Hai luồng ý kiến trái chiều về quyền lực AI

• Nhóm ủng hộ phát triển mạnh mẽ AI cho rằng: AI giúp cải thiện năng suất, giảm lao động chân tay, và tạo ra bước đột phá trong y tế, giáo dục.
  
• Nhóm lo ngại AI vượt tầm kiểm soát lo sợ rằng con người đang tự tạo ra thứ có thể thay thế hoặc thậm chí tiêu diệt mình.

5.2 Vai trò của pháp luật, kiểm định và đạo đức trong phát triển robot AI

Tính đến 2025, chỉ có một số quốc gia như EU, Hàn Quốc và Singapore áp dụng bộ quy chuẩn đạo đức cho robot AI. Phần lớn các công ty công nghệ vẫn tự kiểm định sản phẩm mà không có cơ quan độc lập giám sát.

Theo báo cáo từ World Economic Forum 2024:

“Chỉ 23% các công ty AI có quy trình đánh giá đạo đức độc lập trước khi triển khai sản phẩm ra thị trường.”
(Nguồn: WEF Report 2024)

6. Hướng giải quyết: Làm gì để ngăn chặn “cuộc nổi loạn của robot”?

6.1 Tăng cường kiểm soát phần mềm và thuật toán học máy

Các chuyên gia đề xuất rằng mọi hệ thống AI, đặc biệt là robot hình người, cần được:

• Thiết kế “các tầng an toàn” (safety layers).
  
• Giới hạn hành vi theo “khung đạo đức mặc định”.
  
• Được kiểm thử trong môi trường mô phỏng cực đoan trước khi vận hành thực tế.

6.2 Xây dựng hệ thống tự ngắt và kiểm tra đạo đức AI

Một giải pháp khả thi là xây dựng hệ thống tự giám sát. AI phải tự phát hiện trạng thái bất thường và dừng hoạt động nếu vượt khỏi ngưỡng an toàn đã lập trình.

Bên cạnh đó, các tổ chức như IEEE, ISO/IEC nên sớm ban hành tiêu chuẩn đạo đức AI trên phạm vi toàn cầu.

6.3 Vai trò của cộng đồng quốc tế trong thiết lập chuẩn an toàn AI

Những tổ chức như Liên Hợp Quốc, OECD, AI Ethics Consortium cần nhanh chóng thiết lập khung hành lang pháp lý quốc tế bắt buộc với các công ty sản xuất robot.

7. Kết luận: Đừng xem nhẹ những dấu hiệu ban đầu

Vụ việc robot Unitree H1 mất kiểm soát và tấn công người tại Trung Quốc là lời cảnh tỉnh rõ ràng rằng trí tuệ nhân tạo, nếu không được giám sát và kiểm soát nghiêm ngặt, có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng.

Dù công nghệ mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc phát triển AI và robot cần đi kèm với quy chuẩn đạo đức, luật pháp và cơ chế an toàn rõ ràng. Đây không chỉ là trách nhiệm của nhà sản xuất, mà còn là mối quan tâm chung của toàn xã hội để tránh viễn cảnh công nghệ vượt khỏi tầm tay con người.

Xem thêm: OpenAI thu hồi bản cập nhật ChatGPT nịnh hót